Jaarlijks wordt in Stompetoren (gemeente Alkmaar) op 11 oktober de Slag bij Rustenburg herdacht. Stichting Veteranen Alkmaar ondersteunt deze herdenking en geeft hiermee deze lokale herdenking extra betekenis.

Burgemeester Anja Schouten legt bloemen bij het monument en spreekt in de kerk. De herdenking vindt in zijn geheel in en rond de kerk plaats en belangstellenden zijn welkom.

Tijdstip 14.30- 16.00 uur.

De Molens in de Schermer worden daarom in de rouwstand gezet.

In de nacht van 10 op 11 oktober 1944 vindt de zogenaamde Slag bij Rustenburg plaats. Een Alkmaarse knokploeg onder leiding van Gerard Veldman krijgt in de nacht van 10 op 11 oktober de melding van een wapendropping in de kleine polder Wogmeer. De dropping wordt verraden en wanneer de knokploeg bij de dijk aankomt, worden ze opgewacht door Duitse militairen. Er ontstaat een hevig vuurgevecht waarbij Gerard Veldman om komt. Een deel van de knokploeg weet te vluchten en vindt een tijdelijke schuilplaats in boerderij Houtlust. De Duitsers ontdekken de schuilplaats en alle leden van de knokploeg worden ter plekke gefusilleerd.

Af en toe krijgt het bestuur de vraag: wat doen jullie allemaal? In elke nieuwsbrief staan allerlei zaken waar het bestuur over gaat en wat het bestuur samen met de beheerders en samen met de molenaars en de vrijwilligers uitvoert. Hieronder een terugblik op het afgelopen jaar. In de volgende nieuwsbrief vertellen we meer over de plannen voor volgend jaar.

Het bestuur van de Schermer Molens Stichting vergadert iedere de eerste woensdagavond van de maand. Twee keer per jaar sluiten ook de toezichthoudende leden daarbij aan; dat zijn Aldert Pilkes, Kim Hollenberg (voor juridisch advies) en Simon Ruiter. Het bestuur bestaat uit Noor Ney, Sebastiaan Talsma, Agnes de Boer, Nadia Kreuger, Maurice Wokke en Joop Krul.

Het bestuur overlegt over diverse zaken zoals bewonerszaken en huurcontracten (deze zijn geactualiseerd naar de huidige standaard) en de sollicitatie van molenaars op De Otter te Oterleek. Tevens is er een vrijwilligerscontract gemaakt voor mensen die in het museum werken, omdat we daarmee kunnen aantonen dat zij vrijwilligerswerk verrichten voor de verzekering via de gemeente Alkmaar.

Elke maand krijgt het bestuur een financieel verslag van de penningmeester. Vanuit de Instandhoudingscommissie bespreken we de stand van zaken van de restauratieprojecten en de subsidieaanvragen en besluiten we over de planning van projecten. Dit jaar bogen we ons ook over de vraag wat er in de toekomst op het gebied van verduurzaming en onderhoud met de molens moet gebeuren.

Toeristische zaken staan ook op de agenda: zoals wie organiseert monumentendag, schermermaaldag, nationale molendag en open monumentendag. Welke media informeren we en wanneer en hoe informeren we onze molenaars hierover. Ook de toekomstplannen voor museumeducatie en educatie over molens en de droogmakerij zijn besproken.

Elke maand krijgt het bestuur een overzicht van het aantal bezoekers en de omzet van de Museummolen. Eind van het jaar is besloten een nieuw kassasysteem voor het museum aan te schaffen. We bespreken de organisatie van de jaarafsluiting voor de vrijwilligers, wie wat vertelt. In het voorjaar bespreken we de start van het seizoen.

Specifieke activiteiten afgelopen jaar waren: De ‘safari’s’ van de provincie voor de regio’s Alkmaar en Westfriesland: een interessante dag voor de toeristische organisaties in deze regio’s met een dagprogramma bestaande uit sprekers en excursies. We bezochten onder andere het oude gemaal-Poldermuseum van Heerhugowaard, een vaartocht over de schermerboezem naar het Ringerscomplex aan de Kanaalkade in Alkmaar. Mats Faber en Joop Krul namen hieraan deel.

Verder heeft de SMS een voorstel ingediend bij de Noord-Hollandse Molenfederatie voor een kandidaat voor de jaarlijks molenprijs. Het thema in 2022 was ‘vastberadenheid’. Ons voorstel is gehonoreerd en tijdens de molencontactdag op 1 oktober j.l. kreeg Arie Butterman een oorkonde uitgereikt voor zijn jarenlange inzet als molenaar in de Schermer, het behoud van de molens in Noord-Holland en voor de papiermolen De Schoolmeester in het bijzonder.

Het bestuur heeft een aparte dag uitgetrokken om het afgelopen jaar te evalueren en een werkplan/jaarplanning te maken voor 2023. Het werkplan is een uitwerking van het beleidsplan 2019-2025 en van zaken die horen bij onze museumregistratie. Onderdeel van deze dag was het maken van een overzicht van onze ‘stakeholders’: wie zijn alle personen en organisaties waar we als Schermer Molens mee te maken hebben, zoals, pers, overheden, collega musea en nog veel meer. Eén van de zaken die we volgend jaar samen met de beheerders op willen pakken is een modernisering van het museumgedeelte.

Op zondag 4 september draaien veel molens in de Schermer en is de Museummolen in Schermerhorn open voor bezoek. Tijdens de regionale molendagen zijn streekeigen molens te ontdekken. Elke eerste zondag van september zijn de Schermermolens aan de beurt. Tijdens de Schermermaaldag presenteert de Schermer Molens Stichting haar molens voor bezoekers in de voortuin van de gemeente Alkmaar. Dit jaar treden tevens de Schermerdansers op. Dit optreden vindt plaats op zondag 4 september tussen 13.00 en 16.00 uur bij de Museummolen.

De molens in de Schermer geven een indruk van hoe de bewoners van deze polder vroeger droge voeten kregen en hielden. Maar liefst 52 molens maalden het Schermeer leeg. Hiervan zijn nu nog 11 molens over. Daarnaast staan tegenover Rustenburg drie Strijkmolens prachtig op een rij, waarvan Strijkmolen I op dit moment wordt gerestaureerd. In molen De Otter bij Oterleek wordt graan gemalen en in de winkel ernaast verkoopt Fermento meel, brood en heerlijke koeken. Tijdens de Schermermaaldag is het een belevenis als meerdere molens draaien.

De meeste molens draaien tijdens de Schermermaaldag. Indien het hek van het erf openstaat, kunt u in overleg met de molenaar de korenmolen van binnen bezichtigen. Ondermolen O aan de Molenweg 12 in Ursem staat vanwege een 50-jarig huwelijkslustrum in de vreugdestand, Strijkmolen I draait niet vanwege de restauratie. Molen De Otter in Oterleek is van buiten en binnen te bekijken.

Een molen ervaar je pas echt als je binnen bent. Aangedreven door wind om water te verplaatsen, voel je de molen trillen, kloppen en bonken. De werking van een poldermolen is te beleven in de Museummolen aan de Noordervaart 4 in Schermerhorn. Hier wordt uiteengezet hoe de molens water uit de polder maalden en is te zien hoe de molen werkt en het droogmalen in zijn werk gaat. Het molenerf is open en in de molen zelf is via glazen panelen te zien hoe de spil draait, hoe de vijzel water oppompt en hoe de wind via de wieken het hele gaande werk aanjaagt.

De Museummolen in Schermerhorn, eigendom van de Stichting Schermer Molens, is niet alleen een prachtige molen die van buiten en van binnen bezichtigd kan worden, er is ook een bezoekerscentrum en het is een officieel museum. Hoe mooi is het om daarvoor te kunnen werken.

De Museummolen is zes dagen per week geopend van april tot en met oktober en verder voor groepen op afspraak. Op de molen werken twee beheerder-molenaars en een vrijwillige molenaar en zorgen gastvrouwen en -heren voor de ontvangst van de bezoekers. Dat kunnen groepen zijn die met en bus komen of met een privégids of wandelaars en fietsers die gepland of toevallig langs de molen komen. Zeker de bezoekers die per bus komen, zijn uit veel verschillende landen afkomstig, van Duitsland en Frankrijk tot Amerika, China, Korea en Australië.

De gastvrouwen en -heren zorgen voor de ontvangst van de bezoekers, de afhandeling van de betaling van het entreegeld en de aankopen uit het winkeltje en geven tekst en uitleg over het bezoek aan de molen, het bezoekerscentrum en de film. Het seizoen start en eindigt altijd met een vrijwilligersbijeenkomst waarbij bijvoorbeeld een bezoek wordt gebracht aan een ander museum in de omgeving. De groep gastvrouwen en -heren werkt onder de dagelijkse leiding van de beheerders, vult zelfstandig het rooster in en verdeelt onderling aanvullende taken.
Naast deze groep zijn er ook vrijwilligers die in de winter zorgen voor het onderhoud van de molen en de bijgebouwen en voor de inrichting.

Ben je gastvrij en dienstverlenend ingesteld, kun je je goed redden in meerdere talen en ben je één of meer dagdelen per week, ook in het weekend, beschikbaar, neem dan contact op met bestuurslid Joop Krul (0657251410) of stuur een mail naar secretaris@deschermermolens.nl.

Uitnodiging zaterdag 21 mei 2022

Vorig jaar zijn de eerste elektrische sloepen geleverd voor het project “Cultuureel Varen” . Na een half jaar succesvol proefvaren gaan wij op zaterdag 21 mei officieel van start. Wij nodigen u hierbij uit om dit samen met ons te vieren.

De inloop is om 13.00 uur waarna om 14.00 uur de opening verricht wordt door Anja Schouten, Burgemeester van Alkmaar. De muzikale omlijsting wordt verzorgd door de bekende zanger & entertainer Joost de Vries. Tevens is het een eer u een kijkje in de toekomst te mogen geven van “Cultureel Fietsen en Wandelen”. Wij sluiten dit evenement af om 17.00 uur.

Zondag start 13:00 tot 17:00 uur. Op beide dagen kunt u mee proefvaren in de sloepen of gebruik maken van één van de stoere Spyder Wheelz e-choppers.

Ontdek de Schermermolens tijdens de Nationale Molendagen 2022!

Zaterdag 14 mei en zondag 15 mei is het Nationale Molendag. Door het hele land draaien veel molens, een groot deel van de molens is te bezoeken en er worden tal van activiteiten georganiseerd.
Ook de molenaars in de Schermer laten hun molen draaien. Ter gelegenheid van de Nationale Molendag biedt de Schermer Molens Stichting een gratis toertocht aan langs elf van de vijftien molens. Naast de Museummolen in Schermerhorn en Korenmolen De Otter in Oterleek voert de route langs verschillende polder- en strijkmolens. Goed is te zien hoe de molens vrij in de Schermer polder staan als herinnering aan de 52 molens die in 1633 de polder droog maalden.

De tocht is 35 km lang en kan zowel met de fiets als met de auto of motor worden gereden. De route en bijbehorende vragenlijst zijn 14 en 15 mei vanaf 9 uur te verkrijgen bij de Museummolen aan de Noordervaart 2 in Schermerhorn en kan eventueel gedownload worden via de website van de museummolen

Bij elk van de elf molens horen drie vragen. De route eindigt bij de Museummolen waar de deelnemers op vertoon van de ingevulde vragenlijst een presentje mee naar huis krijgen. De vragenlijsten worden later nagekeken en degene die de meeste vragen goed heeft, wint een gratis rondleiding door de Museummolen! Maak een mooie fiets-, wandel-/autoroute of boottocht door de Schermerpolder en beleef de draaiende molens!

Speurtocht:

Hier downloaden

Routekaart:

op 9 april tussen 11- en 12 uur in Het Jaar van de Molenaar willen de molenaars aangesloten bij het Gilde van Vrijwillige Molenaars een recordpoging doen om, in het kader van het Jaar van de Molenaar, alle draaivaardige molens in Nederland gelijktijdig te laten draaien. Dit jaar viert het Gilde van Vrijwillige Molenaar het 50 jarig jubileum en heeft daarom 2022 uitgeroepen tot Jaar van de Molenaar!

Het Gilde richt zich op de opleiding van molenaars en functioneert tevens als belangenvereniging voor haar leden. Een mooie waardering is de erkenning door UNESCO van het “Ambacht van Molenaar” als immaterieel erfgoed. Als onderdeel van de viering van Het Jaar van de Molenaar wordt nu een wereldrecordpoging gedaan door onze molenaars om alle draaivaardige molens in alle 11 molenprovincies in Nederland tegelijk te laten draaien. En natuurlijk doen ook de Schermermolens en de Museummolen mee aan deze actie.

Het heeft als doel het belang van het ambacht van molenaar te onderstrepen. Het Gilde hoopt hiermee de interesse voor het ambacht van molenaar te vergroten om zo meer vrijwilligers te werven zodat onze molens ook in de toekomst kunnen blijven draaien. Bezoek de Schermer molens en de Museummolen in Schermerhorn en support de molens met deze actie op 9 april!

Enkele molenaars van Schermer molens die deelnemen aan de actie. Vlnr. Ed van Deelen, Bert Ouweltjes, Anton Pegels, Arie Butterman, Dick Jan Braay, Ron Butterman, Bram Jonk & Robin Oudhuis.

Meer info over het Jaar van de Molenaar via het Gilde van vrijwillige molenaars: Peet Wessels  +31621207895

Op woensdag 13 oktober vond de prijsuitreiking plaats van de Vriendenloterij Molenprijs. Genomineerden uit het hele land waren naar molen “De Windhond” in Soest gekomen alwaar de cheques uitgedeeld werden na een intro van directeur Nicole Bakker. Bovenmolen G eindigde op een derde plek met 6110 stemmen, welke elk één euro waard zijn. Houtzaagmolen de Otter in Amsterdam won de prijs van 75.000 euro.

Het geld van de Vriendenloterij wordt toegevoegd aan het fonds voor bovenmolen G. Doneren kan ook nog steeds, kijk daarvoor op onze homepage.

De Schermer Molens Stichting is genomineerd voor de Vriendenloterij Molenprijs. De hoofdprijs bedraagt €75.000 euro en van dit bedrag kan Bovenmolen G weer van een wiekenkruis worden voorzien na de roedebreuk op 6 juli. Helpt u mee? Stem op molen G!

Stemmen kan via  http://molenprijs.nl/BovenmolenG  Vergeet niet om uw stem te bevestigen!

Op zondag 5 september draaien veel molens in de Schermer en is de Museummolen open voor bezoek. Tijdens de regionale molendagen zijn de streekeigen molens te ontdekken. Elke eerste eerste zondag van september zijn de Schermermolens aan de beurt. Tijdens deze Schermermaaldag presenteert de Schermer Molens Stichting haar molens voor bezoekers in de voortuin van de gemeente Alkmaar.

De molens in de Schermer geven een indruk van hoe de bewoners van deze polder vroeger droge voeten kregen en hielden. Maar liefst 52 molens maalden het Schermeer leeg. Hiervan zijn nog 11 molens over. Daarnaast staan tegenover Rustenburg drie Strijkmolens prachtig op een rij en wordt in molen De Otter bij Oterleek meel gemalen en in de winkel ernaast verkoopt Fermento meel, brood en heerlijke koeken. Tijdens de Schermer Maaldag is het een belevenis als meerdere molens draaien.

De volgende molens draaien en de erven zijn toegankelijk: Ondermolen O aan de Molenweg 12 in Ursem; Strijkmolen K aan de Noordschermerdijk 14 in Oterleek, Poldermolen O aan de Noordervaart 20 in Schermerhorn, Poldermolen D aan de Noordervaart 49 in Stompetoren, Ondermolen C aan de Noordervaart 4 in Schermerhorn en Bovenmolen E aan de Molendijk 6 in Schermerhorn. Deze niet-openbare molens en molenerven worden gewoon bewoond en zijn alleen vanaf de weg of het molenpad te bekijken. Ook de molen De Otter in Oterleek is van buiten en binnen te bekijken.

Een molen ervaar je pas echt als je binnen bent. Aangedreven door wind om water te verplaatsen, voel je de molen trillen, kloppen en bonken. De werking van een poldermolen is te beleven in de Museummolen aan de Noordervaart 2 in Schermerhorn. Hier wordt uiteengezet hoe de molens water uit de polder maalden en is te zien hoe de molen werkt en het droogmalen in zijn werk gaat. Het molenerf is open en in de molen zelf is via glazen panelen te zien hoe de spil draait, hoe de vijzel water oppompt en hoe de wind via de wieken het hele gaande werk aanjagen.

Maak zondag 5 september een mooie fiets-, wandel of autoroute of boottocht door de Schermerpolder en beleef de draaiende molens!
 
Wilt u doneren voor de nieuwe molenroed voor bovenmolen G? Kijk dan ook op www.museummolen.nl.

Molenmaker Poland bezig met het weghalen van losse onderdelen.

Op dinsdagmiddag 6 juli 2021 is rond half 2, geheel onverwacht, de buitenroede van Bovenmolen G bij Schermerhorn afgebroken. Hierbij is niemand gewond geraakt.

De roede is gebroken terwijl de molen zonder zeilvoering aan het draaien was. De roede heeft een gedeelte van de voorkant van de kap meegenomen waardoor er aanzienlijke schade is ontstaan aan de kap van de molen.

De molenaar/bewoner heeft direct actie ondernomen en de molenmaker op de hoogte gebracht. In afwachting van zijn komst hebben collega-molenaars geassisteerd met het weghalen van losse brokstukken en het afzetten van de omgeving. De molenmaker heeft losgekomen onderdelen van het wiekenkruis verwijderd en de kap tijdelijk afgedicht. De gebroken roede zal spoedig verwijderd worden. Ook zal de binnenroede verwijderd worden; deze stond al op de planning om vervangen te worden.

Alkmaar Centraal vroeg de molenaar/bewoner om een reactie. Klik hier voor het artikel.

Op 2 december kwam het bericht van de provincie Noord Holland dat er een bedrag van €193.107.- beschikbaar is gesteld voor het restaureren van strijkmolen I.

Het plan is, net zoals bij strijkmolen K, om de molen geheel maalvaardig te maken. Het wiekenkruis moet vervangen worden, het gaandewerk gecompleteerd, het maken van een houten vijzel en het opmetselen van de vervallen waterlopen. Wij gaan ons nu inzetten om aanvullende fondsen te werven om het resterende bedrag bij elkaar te krijgen.

Binnenkort meer over deze klus!

De nieuwe houten vijzel met een diameter van 2,35 meter op het erf en later op zijn plaats.

Van de gaande werken zijn vijzelwiel en onderbonkelaar opgeknapt, is het schijfloop opnieuw afgehangen en het bovenwiel van nieuwe kammen voorzien. Inmiddels is de molen geheel maalvaardig opgeleverd!

Bij poldermolen D langs de Noordervaart bij Stompetoren, één van de molens van de Schermer Molens Stichting is de afgelopen maanden hard gewerkt om de nieuwe versmalde vijzel gereed te krijgen. In de vijzelkuip is eerst een laag gele stenen gemetseld, waardoor de diameter van de vijzel ongeveer 25 cm kleiner is geworden. Vervolgens is de nieuwe vijzelbalk geplaatst en zijn de duigen gemonteerd. Op wat kleine afwerkpunten na is de molen zo goed als gereed. Het is spannend in de praktijk te ervaren hoe de molen zich gaat gedragen met een vijzel met kleinere diameter. In de volgende Molenpost leest u daar meer over. 

Fred Oudejans

Sinds 3 juni is de Museummolen in Schermerhorn weer open (van woensdag t/m zondag) tot grote vreugde van de molenaars, vrijwilligers en bestuurders van de Schermer Molen Stichting. Wat was het stil in de molen de afgelopen maanden. Er werd, zoals enkele winter, nog wat geklust, met weinig mensen en op gepaste afstand. Af en toe liet de molenaar de wieken draaien en dat was gelukkig voor de voorbijgangers een mooi gezicht. Gelukkig maakten veel mensen op de fiets, wandelend of in een old mobiel een foto van de molen.

Met de verruiming van de coronamaatregelen mag de molen weer open. Maar, dat gaat niet zomaar. De Stichting ontving twee concept-protocollen: één voor erfgoed en één voor musea. Aangezien de Museummolen een officieel museum is, moest dat protocol worden gebruikt. En of je nu Rijksmuseum bent, Het houten Huis of een molen, er geldt hetzelfde protocol. Het specifieke molenprotocol moest bovendien worden goedgekeurd door de zogenaamde Veiligheidsregio (een samenwerking van onder andere gemeenten, brandweer en politie in de regio Alkmaar-Hoorn).

Afstand houden, hygiëne, vooraf aanmelden zijn de belangrijkste uitgangspunten voor een corona-veilige molen. De molenaars en het bestuur gingen aan de slag en bedachten het werken met een tijdslot. Elk half uur mogen tien mensen, die zich van tevoren hebben aangemeld, naar binnen. Zij verblijven een half uur in de bezoekersruimte waar de film wordt vertoond en de winkel open is. Daarna een half uur naar de molen en het molenerf. Ondertussen kan de volgende groep naar binnen. 

In de film staan slechts tien stoelen met ruime afstand ertussen. In de bezoekersruimte en de schuur is met pijlen een eenrichtingsverkeer looproute uitgezet en zijn vakken van 1,5 meter aangegeven. Omdat het echt te krap wordt, is de molen niet helemaal tot bovenin te bereiken, wel via een open luik te bekijken. Zo is er toch heel veel mogelijk en biedt de Museummolen weer een aantrekkelijk uitstapje.

Komen er toch spontane bezoekers? Geen nood. Buiten hangt een briefje met het telefoonnummer van de balie: 072 303 0246. Als er plek is, kunnen mensen met de volgende groep mee. 

Agnes de Boer

Ps. Noteert u meteen het nieuwe telefoonnummer van de Museummolen: 072 303 0246
Aangepaste openingstijden: van woensdag t/m zondag tussen 11:00 uur en 16:00 uur

De Museummolen is tussen 11:00 uur en 16:00 uur toegankelijk, uitsluitend na reservering via het telefoonnummer +31 72 3030 246 (bereikbaar van woensdag tot en met zondag tussen 11:00 uur en 16:00 uur).

U reserveert voor een specifiek tijdslot. Het eerste tijdslot start om 11:00, de 2^e om 11:30 uur en zo elk half uur tot 15:00 uur. U verblijft dan 1 uur op het molencomplex, waarvan eerst een half uur in de bezoekersruimte waar de bezoekersfilm vertoont wordt en u souvenirs kunt kopen. Daarna heeft u een half uur om de molen en het molenerf te bezichtigen. Er kunnen maximaal 10 personen per tijdslot naar binnen.

Wacht bij aankomst vóór de brug in de op straat aangegeven vakken. De poort op de brug is gesloten. Per afgesproken tijdslot maakt onze molenaar de poort open en laat u naar binnen. Houd tijdens het wachten de gebruikelijke coronavoorschriften in acht.
Kom op tijd. Bent u door omstandigheden toch te laat, bel ons dan op +31 72 3030 246. We kijken dan of er plaats voor u is tijdens een volgend tijdslot.

Ook in alle ruimtes en op het molenerf houd u zich aan de gebruikelijke corona-voorschriften.
Wij zijn helaas genoodzaakt enkele ruimtes uit te sluiten van bezoek omdat het daar niet mogelijk is een afstand van 1,5 meter in acht te nemen. Ondanks dat krijgt u een mooi en compleet beeld van onze werkende molen en de geschiedenis van de droogmakerij de Schermer.
We wensen u veel plezier tijdens uw bezoek!

Hier een fotoverslag met foto’s van de nieuwe vijzel voor strijkmolen K bij Rustenburg. De foto’s zijn gemaakt in de werkplaats van de fa. Poland, molenmakers te Oterleek.

Bijna alle duigen zijn geplaatst. De zes snijduigen komen nog. De firma Poland denkt eind van deze week (15-2-2020) de vijzel klaar te hebben.

Daarna worden vijzel en nieuwe roeden bij molen aangebracht. Vervolgens wordt de voorwaterloop in oude staat teruggebracht. De achterwaterloop is al gereed

Op zondag 1 september 2019 draaien veel van onze wind-en watermolens in de Schermer en sommigen zijn open voor bezoek. Net als iedere eerste zondag van september is het Schermermaaldag. Komt u ook om de polder en haar molens te ontdekken?

De molen beleef je pas echt als je binnen bent! Je kent de molens vast van één van jouw dagelijkse routes naar school, werk of familie en vrienden. De molens zijn beeldbepalend voor Nederland. Maar deze monumenten beleef je pas echt, wanneer je binnen bent. Aangedreven door wind en water, voel je de molen trillen, kloppen en bonken. Kom tijdens de Schermermaaldag en beklim de dagelijks geopende Museummolen* in Schermerhorn en bewonder Molen De Otter in Oterleek en ervaar hoe de molens water uit de polder of graan tot meel malen.

Ook ‘niet openbare’ molens en molenerven zijn te bezichtigen tijdens deze dag. Ondermolen O (zie foto keukeninterieur) op de Molenweg 12 te Ursem en poldermolen M aan de Zuidervaart 68 bij Zuidschermer zijn zelfs van binnen te bewonderen. Ondermolen K draait mee (bij voldoende wind), Aan de Noordervaart opent Poldermolen D (huisnummer 49) bij Stompetoren haar hekken voor bezoeker net als Ondermolen C (Noordervaart 4, naast de Museummolen). Ook de ‘buren’ van de Menningweermolen malen mee en de erven zijn te bezoeken.

Begonnen als een ‘buurtinitiatief’, ontvangen De Schemermolens tegenwoordig het hele jaar door duizenden wandelende, bewonderende en genietende bezoekers uit alle landen van de wereld. Het hele jaar is er veel te zien en te doen in de omgeving. Beleef de molens en geniet van een mooie dag in de Schermerpolder!

Zoek en bezoek de schermermolens van toen en nu op deze interactieve kaart:

Meer info: http://www.museummolen.nl
* De Museummolen is als enige molen niet gratis toegankelijk tijdens de Schermermaaldag

In verband met de organisatie van het EK Wielrennen is de Museummolen aan de Noordervaart op woensdag 7 en donderdag 8 augustus niet geopend voor publiek.

Doordat het parcours zich aan de Noordervaart bevindt kan de gemeente onze bezoekers geen toegang tot onze gebruikelijke parkeerplaatsen garanderen.

Voor binnen-, en buitenlandse touristen is de molen naar verwachting moeilijk tot niet bereikbaar. Ook het openbaar vervoer biedt geen oplossing aangezien de buslijnen voor onze deur vervallen gedurende het EK.

9 augustus openen wij onze deuren weer gewoon dagelijks tot eind oktober, u bent altijd van harte welkom.

Strijkmolen K

Strijkmolen K is gebouwd in 1631 om het overtollige water van de Raaksmaatboezem op de Schermerboezem uit te malen. Hierbij hoefde de molen het water slechts weinig op te malen, ‘strijken’ was voldoende. Bij Oudorp stond een groep van zes strijkmolens, ten oosten van Oudorp vier molens en bij Rustenburg vier molens. De molens zijn in opdracht van de polder Heerhugowaard en enkele door de polder Geestmerambacht gebouwd. Nadat in 1941 de boezems hetzelfde peil hebben gekregen is de functie van de strijkmolens verloren gegaan. De molens zijn als woning behouden gebleven.
Molen K is de middelste van de drie overgebleven molens bij Rustenburg. Officieel vallen de molens onder Oterleek. De vlucht van de molen bedraagt 24,40 meter en de molen is oud-Hollands opgehekt. Alhoewel de molen in 1941 zijn functie verloor, zijn alle onderdelen van het gaande werk om het water te malen behouden gebleven. In 2011 zijn de waterlopen open gegraven voor nadere inspectie. Restanten van de vijzel en het vijzelwiel zijn gedemonteerd en bij de museummolen in Schermerhorn opgeslagen.

Restauratie

De bereikbaarheid van de molen is via een houten brug. Voor de toegang tot de molen voor zwaar materieel is een ponton in de voormalige Schermerboezem gelegd. Het hekwerk is tijdelijk weggehaald en wordt na de restauratie weer aangebracht. De voorwaterloop is deels onder de grond nog aanwezig. De bestrating moet later worden hersteld. Het gewelf boven de waterloop en de frontmuur worden aangebracht conform de andere strijkmolens. De achterwaterloop is deels onder de grond nog aanwezig. Deze wordt met een houten dek, zoals voorheen aanwezig was, afgesloten. Aan de voet van de molen wordt het voegwerk plaatselijk hersteld en de muur met blauwe keimverf behandeld, zoals voorheen aanwezig.

• Het bovenwiel krijgt nieuwe houten kammen. Alle wielen worden opnieuw afgesteld. Het bovenrondsel wordt opnieuw afgehangen en plaatselijk hersteld: één nieuwe staaf en een nieuwe onderste band rond de schijf.
• De onderbonkelaar wordt plaatselijk hersteld en krijgt nieuwe kammen.
• De molen krijgt een nieuwe vijzel, gemaakt uit Bilinga. De duigen van de drie schroefgangen zijn met twee hoeklijnen op de vijzelbalk gemonteerd. 
• Het vijzelwiel wordt hersteld en krijgt nieuwe kammen. Het wiel is opgeslagen bij de museummolen. Het vijzelwiel heeft een uitzonderlijke constructie van de gebogen hoeklijnen op de balk. Deze constructie keert bij de herstelde vijzel terug.
• Rolring wordt hersteld en er worden verschillende rollen vervangen.
• De ijzerbalk wordt opnieuw vast gewigd en de poort wordt hersteld.
• Het gevlucht van de molen wordt vervangen.
• De huidige stalen roeden dateren van 1968 en zijn dus 50 jaar oud. Tot 2002 heeft de molen amper gedraaid, na overname door de Stichting Schermer Molens draait de molen weer regelmatig.
• Het houtwerk van het gevlucht is circa 20 jaar geleden vervangen en wordt ook vernieuwd volgens bestaande afmetingen en detailleringen. Het houtwerk van molenroeden mag vanwege het gebruik (molenaars klimmen naar boven voor het voorleggen van de zeilen) niet worden geschilderd. Dit zou onvolkomenheden (rot) verbergen en het hout wordt te glad door de verf in combinatie met algen.

Deze restauratie wordt mede mogelijk gemaakt door bijdragen vanuit :

• De Gemeente Alkmaar
• Het Prins Bernhard Cultuurfonds
• Stichting Zabawas
• Hendrik Muller Fonds
• Molenfonds van “De Hollandse Molen” / De Bank Giro Loterij

BEZOEK ‘ONZE’ MOLENS OP DE NATIONALE MOLENDAGEN!

Op zaterdag 11 en zondag 12 mei 2019 zijn vele honderden wind-en watermolens in Nederland open voor bezoek *. Komt u ook om de molen te ontdekken?

De molen beleef je pas echt als je binnen bent! Je kent de molen vast van één van jouw dagelijkse routes naar school, werk of familie en vrienden. De molens zijn beeldbepalend voor Nederland. Maar deze monumenten beleef je pas echt, wanneer je binnen bent. Aangedreven door wind en water, voel je de molen trillen, kloppen en bonken. Kom tijdens de Nationale Molendagen en beklim de Museummolen in Schermerhorn en bewonder Molen De Otter in Oterleek en ervaar hoe de molens water uit de polder of graan tot meel malen.

Begonnen als een ‘buurtinitiatief’, ontvangt de Museummolen tegenwoordig zo’n 30.000 wandelende, bewonderende en genietende bezoekers per jaar uit alle landen van de wereld. Het hele jaar is er veel te zien en te doen in de molen. Vanaf 1 april is de Museummolen weer elke dag geopend en er zijn een aantal vernieuwingen. De nieuwe bezoekersfilm is door TS-productions (https://www.ts-productions.nl) gemaakt en nu in zes talen beschikbaar. Naast Nederlands, Engels en Duits nu ook in het Spaans, Frans en Italiaans. De souvenirwinkel is totaal vernieuwd en voor de jeugd is er een route door de molen met QR-codes en digitale filmpjes, en voor de kleintjes is er een speciale kinderhoek. Ook is er nieuwe een foto puzzeltocht in en rond de molen te doen.
Vorig jaar kon het voor het eerst en ook dit jaar kan weer worden aangemeerd bij de steiger van het Sloepennetwerk.

Kunstenaar/cartoonist Chris Duinmeijer zal deze dagen bij de Museummolen bezoekers met de molens portretteren. Beleef de Museummolen en geniet van een mooie dag in de Schermerpolder!

* De museummolen is niet gratis toegankelijk tijdens molendagen

MUSEUMMOLEN VERNIEUWD GEOPEND!

Vrijdag 22 maart was het precies 50 jaar geleden dat de Museummolen in Schermerhorn voor publiek open ging.
Begonnen als een ‘buurtinitiatief’, ontvangt de Museummolen tegenwoordig zo’n 30.000 wandelende, bewonderende en genietende bezoekers per jaar uit alle landen van de wereld. Het hele jaar is er veel te zien en te doen in de molen. Vanaf 1 april is de Museummolen weer elke dag geopend en er zijn een aantal vernieuwingen.

De nieuwe bezoekersfilm is door TS-productions (Tim Slager) gemaakt en nu in zes talen beschikbaar. Naast Nederlands, Engels en Duits nu ook in het Spaans, Frans en Italiaans. De souvenirwinkel is totaal vernieuwd en voor de jeugd is er een route door de molen met QR-codes en digitale filmpjes, en voor de kleintjes is er een speciale kinderhoek. Ook is er nieuwe een foto puzzeltocht in en rond de molen te doen.
Vorig jaar kon het voor het eerst en ook dit jaar kan weer worden aangemeerd bij de steiger van het Sloepennetwerk.

Het bestuur van de Schermer Molens Stichting is afgelopen jaar versterkt met nieuwe bestuursleden; Agnes de Boer, Sebastiaan Talsma en Ruud Van Lier. Gezocht wordt nog naar een voorzitter. In de raad van toezicht neemt Noor Ney de plek in van Rob Berends.

De Museummolen is van 1 april tot en met 31 augustus dagelijks geopend van 10:00 tot 17:30 uur en daarna tot en met 31 oktober dagelijks tot 17:00 uur.

Groepsuitjes en rondleidingen zijn mogelijk tegen een nader overeen te komen tarief. Ook zijn de bezoekersruimtes te huren voor bijeenkomsten, presentaties, vergaderingen en als evenementen- of filmlocatie. Reserveren kan via info@museummolen.nl en 072-5021519.

Korte omschrijving en aanleiding restauratie

Poldermolen D is één van de veertien afdelingsmolens die het polderwater uit de Schermer in de binnenboezem maalden. De molen bemaalde de afdeling D, groot 315 ha.

De molen werd begin 1635 gebouwd als ondermolen van een dubbele driegang bij Oudorp. Zodra de bodem van de Schermer in 1635 na een jaar malen in zicht kwam, werd de molen naar afdeling D verplaatst. De molen heeft slechts enkele maanden bij Oudorp gedraaid. In 1875 werd het scheprad vervangen door een vijzel. De molen is in werking geweest tot Pasen 1929 toen het elektrisch gemaal Wilhelmina in bedrijf werd genomen.

In 2006 is de molen weer maalvaardig gemaakt door de achterwaterloop te verdiepen en de vijzelkom te verlengen en deze te voorzien van een langere vijzel. Ook werd de driehonderd meter lange voorsloot open gegraven, zodat de molen op de Noordervaart kon uitmalen. De maalvaardige molen bleek veel wind nodig te hebben om te kunnen malen. Dit werd veroorzaakt doordat de vijzel het water veel hoger moest opvoeren dan voorheen. Vooral de vrij lichte spil, maar ook het achtkant van de molen hadden hier onder te lijden. De houten vijzel kreeg ook spoedig met ernstige schimmelvorming (witrot) te maken. De vijzel werd zo ernstig aangetast dat we drie jaar geleden besloten om niet meer te malen.

Uit te voeren groot onderhoud  2019.

De uit te voeren restauratie bestaat uit het vervangen van de houten vijzel uit 2006. Deze vijzel wordt wederom in hout uitgevoerd waarbij extra controle plaatsvindt van het te gebruiken hout en de afwerking van het hout.

De stichting heeft door houtexperts van SHR in Wageningen de bestaande vijzel laten onderzoeken. De conclusie was dat de houtkeuze uit 2006 niet verkeerd was, maar dat de problemen zijn veroorzaakt door bovengenoemde uitvoering. De nieuwe vijzel wordt van dezelfde houtsoort (Bilinga) gemaakt als de huidige vijzel. Hierbij wordt al het ijzerwerk overgezet op de nieuwe vijzel.

Om de molen goed te kunnen laten malen wordt in de deels bestaande, deels uit 2006 stammende vijzelbak een halfsteens metsellaag toegevoegd. Dit is een reversibele handeling die voor een deel onder water ligt en voor een deel vrijwel niet in het zicht komt omdat de vijzel erboven op ligt.

De totale kosten zijn begroot op €102.000. Door de bijdrage van de Provincie Noord-Holland wordt 48% van de kosten gedekt. Eerst stap voor de SMS is nu om aanvullende fondsen te werven voor het resterende bedrag.

Deze restauratie wordt mede mogelijk gemaakt door bijdragen vanuit :

• De Provincie Noord-Holland
• De Gemeente Alkmaar
• Het Prins Bernhard Cultuurfonds
• Hendrik Muller Fonds
• Molenfonds van “ De Hollandse Molen” / De Bank Giro Loterij
• Dinamo Fonds

Wij danken hiervoor o.a. Provincie Noord-Holland, Prins Bernhard Cultuurfonds, Gemeente Alkmaar, Molens (Molenfonds), TBI Fundatie en de Van Toorn Scholten Stichting.

Schermer Molens Stichting start dit jaar nog groot project bij Strijkmolen I te Oterleek.

Algemeen historie molen

Strijkmolen I is één van de oorspronkelijk veertien strijkmolens die van 1627 tot 1632 werden gebouwd en tot 1941 de Raaksmaatboezem afmaalden (‘afstreken’) op de Schermerboezem. De oorspronkelijk vier strijkmolens bij Rustenburg werden in 1631 op kosten van de polder Heerhugowaard gebouwd na herhaalde wateroverlast wegens onvoldoende afwatering van de Raaksmaatboezem op de Schermerboezem. In 1941 kreeg een gedeelte van de Raaksmaatboezem hetzelfde niveau als de Schermerboezem in het kader van het West-Fries kanalenplan. Strijkmolen H, die in het tracé van de verbrede ringvaart stond, werd toen gesloopt. Strijkmolen I is de derde molen die op deze plaats is gebouwd. De eerste molen, die werd gebouwd in 1631, verbrandde in 1826. Achttien jaar later, in 1843, werd er een nieuwe molen in gebruik genomen die na blikseminslag in 1864 werd vervangen door de molen die er nu nog staat.

De restauratie.

De conditie van het rietdek van Strijkmolen I laat al geruime tijd ernstig te wensen over. Daarom is medio 2017 een plan (bestek en begroting) voor restauratie opgesteld en is een subsidieaanvraag ingediend bij de Provincie Noord-Holland. Toen deze was gehonoreerd zijn aanvullende fondsen verworven bij o.a.  het  Prins Bernhard Cultuurfonds ,  de Gemeente Alkmaar, het Molenfonds en de Van Toorn Scholten Stichting en TBI fundatie. De restauratie bestaat uit de volgende werkzaamheden: – Het verwijderen van het oude riet van de 8 velden van de strijkmolen en het opnieuw rietdekken van de 8 velden. – voor het aanbrengen van de nieuwe rietbedekking moeten er houtreparaties uitgevoerd worden aan de kistramen, de rietplanken, de goot en alle veldkruisen, hondsoren, stijlen en regels in de 8 nieuw te dekken velden doorgespijkerd worden. Met deze restauratie verwachten wij dat Strijkmolen I , samen met de twee andere Strijkmolens , in december er weer fraai bijstaan!    

Start molenseizoen in de Schermer

Een bezoek aan de museummolen in Schermerhorn is dit jaar leuker dan ooit, want de molen is dit jaar 50 jaar museum

Zaterdag 24 maart was het zover: de molens draaiden, de zon scheen en de museummolen in Schermerhorn had zijn deuren weer opengesteld voor publiek. Met het mooie weer wisten veel mensen per fiets of met de auto de molen te vinden. Een bezoek aan de museummolen in Schermerhorn is dit jaar leuker dan ooit, want de molen is dit jaar 50 jaar museum.

Voor de bezoekers die al een tijdje niet zijn geweest, is er veel vernieuwd. In de ontmoetingsruimte is een wandschildering achter het molenmodel aangebracht gelijkend op de omgeving van de molen. Nieuw is ook de kinderhoek met kleurplaten en een speels molenboek. De inrichting van de molenschuur is geheel vernieuwd en de verlichting en de toiletten zijn verbeterd. 
Onlangs heeft de gemeente Alkmaar aan de ringvaart nabij de molen een steiger aangelegd, zodat de molens ook vanaf het water zijn te bezoeken.

50-jarig jubileum van de museummolen

Op 22 mei is de feestdag van het 50-jarig jubileum van de museummolen. Vanaf die dag is er nog meer te beleven in de molen. Er komt een expositie over de geschiedenis van de molen, een fotopuzzeltocht voor de volwassenen en een ontdekkingstocht met de smartphone voor de jeugd. En er komt een handzaam boekje met oude afbeeldingen en leuke weetjes over de molen.

De molen aan de Noordervaart 2 in Schermerhorn is elke dag open van 10.00 tot 17.30 en vanaf 1 september tot 17.00 uur. De toegang is 4,00 voor volwassenen en 2,50 voor kinderen tot 12 jaar. Binnenkort volgt in de krant een speciale jubileumactie voor Alkmaarders vanwege het 50-jarig jubileum.

WEEK VAN ONS WATER 18-25 oktober

Schermer museummolen laat kinderen water omhoog ‘schroeven’

In avonduren museummolen in kleuren van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier

Van 18 tot en met 25 oktober vindt de landelijke Week van Ons Water plaats. Die gaat over hoe we Nederland beschermen tegen overstromingen en regen. Alle overheden die een rol hebben bij ons water, bijvoorbeeld waterschappen, Rijkswaterstaat, provincies en gemeentes zijn medeorganisator van deze week. Er zijn activiteiten door heel Nederland. Link: https://www.onswater.nl/weekvanonswater

Voor wie wil zien hoe waterbeheer vroeger ging kan tijdens de Week van Ons Water de museummolen in de Schermer bekijken. Ook krijgt u een idee hoe mensen vroeger in een poldermolen leefden en werkten. De molenaar kan u er alles over vertellen tijdens een persoonlijke rondleiding. In de filmzaal draait een film die meer uitleg geeft over de geschiedenis van de polder en de ontwikkeling van de polderbemaling. Een kleine vijzel in de sloot biedt kinderen de mogelijkheid om zelf te proberen water met handkracht omhoog te ‘schroeven’. In de avonduren van de campagneweek staat de museummolen in kleuren van ons Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier.

Ook in de herfstvakantie is de museummolen dagelijks geopend van 10 tot 17 uur.

Foto: Joris van Lier