Korte omschrijving en aanleiding restauratie
Poldermolen D is één van de veertien afdelingsmolens die het polderwater uit de Schermer in de binnenboezem maalden. De molen bemaalde de afdeling D, groot 315 ha.
De molen werd begin 1635 gebouwd als ondermolen van een dubbele driegang bij Oudorp. Zodra de bodem van de Schermer in 1635 na een jaar malen in zicht kwam, werd de molen naar afdeling D verplaatst. De molen heeft slechts enkele maanden bij Oudorp gedraaid. In 1875 werd het scheprad vervangen door een vijzel. De molen is in werking geweest tot Pasen 1929 toen het elektrisch gemaal Wilhelmina in bedrijf werd genomen.
In 2006 is de molen weer maalvaardig gemaakt door de achterwaterloop te verdiepen en de vijzelkom te verlengen en deze te voorzien van een langere vijzel. Ook werd de driehonderd meter lange voorsloot open gegraven, zodat de molen op de Noordervaart kon uitmalen. De maalvaardige molen bleek veel wind nodig te hebben om te kunnen malen. Dit werd veroorzaakt doordat de vijzel het water veel hoger moest opvoeren dan voorheen. Vooral de vrij lichte spil, maar ook het achtkant van de molen hadden hier onder te lijden. De houten vijzel kreeg ook spoedig met ernstige schimmelvorming (witrot) te maken. De vijzel werd zo ernstig aangetast dat we drie jaar geleden besloten om niet meer te malen.
Uit te voeren groot onderhoud 2019.
De uit te voeren restauratie bestaat uit het vervangen van de houten vijzel uit 2006. Deze vijzel wordt wederom in hout uitgevoerd waarbij extra controle plaatsvindt van het te gebruiken hout en de afwerking van het hout.
De stichting heeft door houtexperts van SHR in Wageningen de bestaande vijzel laten onderzoeken. De conclusie was dat de houtkeuze uit 2006 niet verkeerd was, maar dat de problemen zijn veroorzaakt door bovengenoemde uitvoering. De nieuwe vijzel wordt van dezelfde houtsoort (Bilinga) gemaakt als de huidige vijzel. Hierbij wordt al het ijzerwerk overgezet op de nieuwe vijzel.
Om de molen goed te kunnen laten malen wordt in de deels bestaande, deels uit 2006 stammende vijzelbak een halfsteens metsellaag toegevoegd. Dit is een reversibele handeling die voor een deel onder water ligt en voor een deel vrijwel niet in het zicht komt omdat de vijzel erboven op ligt.
De totale kosten zijn begroot op €102.000. Door de bijdrage van de Provincie Noord-Holland wordt 48% van de kosten gedekt. Eerst stap voor de SMS is nu om aanvullende fondsen te werven voor het resterende bedrag.
Deze restauratie wordt mede mogelijk gemaakt door bijdragen vanuit :
- De Provincie Noord-Holland
- De Gemeente Alkmaar
- Het Prins Bernhard Cultuurfonds
- Hendrik Muller Fonds
- Molenfonds van “ De Hollandse Molen” / De Bank Giro Loterij
- Dinamo Fonds
